جنگل های هیرکانی میراثی ارزشمند
براساس اعلام کمیسیون ملی یونسکو در ایران، چهل و سومین اجلاس کمیته‌ی میراث جهانی یونسکو در باکو درحالی برگزار شد که جنگل های خزری هیرکانی در تاریخ ۱۴ تیر ۱۳۹۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
جنگل های مختلط کاسپینی هیرکانی در مساحتی به وسعت ۵۵۰۰۰ کیلومترمربع در حاشیه‌ی جنوبی و جنوب‌غربی دریای خزر در شمال کشور و بخش‌هایی از جمهوری آذربایجان قرار گرفته است. قدمت جنگل‌های هیرکانی ۴۰ میلیون سال است.
اولین‌بار درخواست ثبت این جنگل‌ها ازسوی جمهوری آذربایجان و در سال ۱۳۸۵ مطرح شد اما به‌دلیل سهم۲۰هزار هکتاری جمهوری آذربایجان از این جنگل‌ها و مالکیت حدود ۲ میلیون هکتاری ایران که مربوط به دوران ژوراسیک است؛ ثبت جهانی این اثر به‌تنهایی به نام آذربایجان غیرممکن بود.
هیرکانی با قدمتی بیش از 40 میلیون سال، قدیمی‌ترین جنگل‌های روی زمین محسوب می‌شود. این جنگل‌ها، رویشگاه گونه‌های گیاهی و جانوری نادری هستند که بسیاری از آن‌ها بومی این منطقه‌اند. از جمله این گونه‌ها می‌توان به درختان راش، ممرز، بلوط، توسکا، سرخدار و گونه‌های جانوری مانند پلنگ، خرس قهوه‌ای، شوکا و انواع پرندگان اشاره کرد.
آب و هوای معتدل و مرطوب، بارندگی‌های فراوان و خاک حاصلخیز، شرایطی ایده‌آل را برای رشد و نمو این جنگل‌ها فراهم کرده است. اما متاسفانه، فعالیت‌های انسانی مانند قطع بی‌رویه درختان، تغییر کاربری اراضی و آلودگی محیط زیست، این اکوسیستم ارزشمند را تهدید می‌کند.
تاکنون ۲۳ اثر تاریخی و طبیعی ثبت‌شده از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد که شامل ۲۲ اثر تاریخی و یک اثر طبیعی (بیابان لوت) است و حالا با ثبت جهانی جنگل های هیرکانی، شمار این آثار به عدد ۲۴ رسیده است.
نکات کلیدی درباره جنگل های هیرکانی:
- قدمت: بیش از 40 میلیون سال
- موقعیت: کناره‌های جنوبی دریای خزر
- تنوع زیستی: گونه‌های گیاهی و جانوری نادر و بومی
- تهدیدات: قطع درختان، تغییر کاربری اراضی، آلودگی
- اهمیت: میراث جهانی یونسکو، تنظیم آب و هوا، جلوگیری از فرسایش خاک
This is epic!