باغ‌ موزه‌ی هرندی

1402/09/20


xx بازدید

مکان: باغ موزه­‌ی هرندی

شاخصه: معماری باغ ایرانی در منطقه‌ی کرمان

در اواخر دوره­‌ی قاجاریه بود که باغ و عمارتی چشم‌نواز حوالی چهارراه طهماسب کنونیِ شهر کرمان ساخته شد. باغ و بنای هرندی جدا از زیبایی و طراوت فضای دل‌انگیز آن، اقامت کوتاه‌مدت رضا خان پهلوی در مسیر آخرین سفرِ دوران تبعیدش، اهمیت تاریخی پیدا کرده است. این باغ و بنا که توسط مرحوم عدل­السلطان ساخته شد، در حوالیِ سال 1313 هجری خورشیدی به مرحوم ابوالقاسم هرندی فروخته شده است. چند سال بعد، عمارت و قسمتی از باغ توسط مالک به وزارت فرهنگ و هنر اهدا شد و بقیه­ی باغ نیز پس از مدتی توسط این وزارت خریداری شد.

شنیده‌ها حاکی از این موضوع است که پسر عدل السلطان همان فردی که بانی ساخت این باغ موزه بوده است بین سال­های 1285 تا 1305 در کشور فرانسه مشغول به تحصیل بود. همین فرد، نقشه­ی ساختمان مرکزی باغ را به‌منظور ساخت برای پدرش فرستاد؛ درصورت صحت این موضوع، ساختمان عمارت هرندی با استفاده از نقشه­های خارجی و ویژگی­های معماری ایرانی ساخته شده­است. این باغ که وسعتی حدود 25000 متر مربع دارد از بخش­های مختلفی تشکیل شده که یکی از بخش­های جذاب آن «گاوگَرد» نام دارد؛ وظیفه­ی این سیستم، استفاده از حرکت چرخشی گاو برای کشیدن آبِ درون زمین به‌منظور استفاده از آن در آبیاری درختان بوده­است.

اخیراً در طبقه‌ی همکفِ بنای داخلی باغ هرندی، موزه­ای با عنوان سازهای سنتی تاسیس شده که میزبان بازدیدکنندگان این باغ است. در این موزه سازهای سنتی و آلات موسیقی که ساخت دست بزرگان موسیقی کشور هستند در بخش‌های مختلف دید می‌شود. این سازها کارِ دست اساتیدی چون استاد حسین مسعود، استاد ایرج گلسرخی و برخی هنرمندان دیگر ِعرصه‌ی موسیقی ایرانی هستند.

در طبقه­ی بالای این عمارت نیز، با رویکرد معرفی و شناساندن پیشینه­ و تمدن­های کهن استان کرمان، موزه­ی باستان­شناسی قرار دارد. در این موزه، آثار تمدن­هایی چون شهداد، دوره­ی تاریخی استان کهن کرمان و بخشی از آثار تمدن دوران اسلامی به نمایش گذاشته شده­است. علاوه‌براین، آثار تاریخی جازموریان که به دوره­ی هخامنشیان نسبت داده می­شود مانند سفال، بشقاب، ریتون و... در این موزه موجود است. تماشای اتومبیل شخصی رضاشاه که درکرمان از آن استفاده می­کرده است، خالی از لطف نیست؛ این اتومبیل جذاب، پس از تبدیل‌شدن این بنا به باغ موزه­ی هرندی، در قسمتی از فضای باغ در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته­ است.

زیباییِ ساختمان عمارت و طراوتِ و شور باغی که آن را به آغوش کشیده­، فضای دل­نشینی ساخته که در گذشته میزبان بسیاری از بازرگانان و رجال سیاسیِ سَرشناسِ دوره­ی خود بوده­است.