مکان: مجموعهی گنجعلی خان
شاخصه: موزهای تاریخی از دوران صفویه
در جنوب شرقی ایران به دیدار جاذبهی گردشگری و تماشایی مجموعهی گنجعلیخان میرویم. شما این مجموعه را در ساختاری قدیمی، در قلب کرمان درحالی مییابید که در حاشیهی بازاری قدیمی و وسیع جاخوش کرده است. ابنیهی مجموعهی گنجعلیخان را در فضایی به مساحت 11 هزار مترمربع، میبینید که بخشی از تاریخ را با آمیزهای از هنر معماری اصفهانی، بر دوش میکشد.
مجموعهی گنجعلیخان کرمان
مجموعهی گنجعلیخان کرمان، بنایی خارقالعاده است که حاکمی بهنام گنجعلی خان از روی عشق به عمران و آبادانی به احداث آن پرداخته است. انتساب این شخص به فرمانروایی کرمان بهدستور شاه عباس صفوی انجام شد. مجموعه گنجعلی خان شامل چندین بنا از جمله میدان، بازار، مدرسه، کاروانسرا و آب انبار میباشد. بناهای مجموعه به دستور گنجعلی خان که حاکمی مدبر و با لیاقت بود و توسط طراحی استاد سلطان محمد معمار یزدی، در سبک اصفهانی ساخته شد.
میدان گنجعلی خان
از خصوصیات بارزی که در میدان مجموعهی گنجعلی خان دیده میشود، عدم تردد هرگونه اتومبیل است. سه ضلع این میدان در برگیرندهی بازار است و در ضلع چهارم آن، مجموعهی گنجعلی خان واقع شده است. حوض و فضای سبز موجود در اطراف میدان به نحو زیبایی به طراوت و شادابی محیط کمک میکند.
حمام گنجعلی خان
باید بدانید که حمام مجموعهی گنجعلی خان، پس از تعمیرات، بهعنوان موزهی مردم شناسی مورد استفاده قرار گرفت. در نمای بیرونی و سردر حمام از آجرهای نیلی رنگ و سنگ مرمر استفاده شده است و نقاشیهای زیبا به همراه هنر مقرنس، در آن جلوهگری میکند. نقوش بالای سردر، با تزئینات گل و بته مربوط به هنرمندان دوران صفوی است و در پایین سردر، هنر دست هنرمندان قاجار در تصاویری مانند خسرو شیرین، بهرام گور و ... رو مینماید. در بخش داخلی حمام 6 غرفهی مجزا دیده میشود که در وسط این غرفهها حوض زیبایی با وجود فوارههایی روحنواز وجود دارد. در رختکن حمام، چشمان شما با تزئیناتی همچون بقچههای کرباسی، انواع زیراندازهای خوشرنگ و لنگها، مواجه میشود. همچنین شما میتوانید اثراتی از مجسمههای مختلف انسانی با لباسهای محلی کرمان در حمام بیابید که بر زیبایی نمای موزه میافزایند. نور حمام به کمک نورگیرهای سقف و انعکاسی زیبا از تابش نور خورشید به آب حوض و فوارههای آن تأمین میگردد.
بازار گنجعلی خان
بنای قابل توجه بازار را در بخش جنوبی میدان مجموعهی گنجعلی خان خواهید دید. البته با نگاهی به سمت راست، حمام و هیجده باب مغازه را مشاهده میکنید. اما در سمت چپ بازار، تعدادی طاق نما که محل کاسبی دستفروشان است، دیده میشود.
مدرسه و کاروانسرای گنجعلی خان
مدرسهی مجموعه گنجعلی خان در بخش شرقی میدان قرار دارد که آن را بهدلیل هیاهوی شاگردان به کاروانسرا تغییر کاربری دادند. البته امروزه نیز سایهی آموزش بهعنوان دانشکدهی هنر، بر سر کاروانسرا چتر گشوده است.
آب انبار گنجعلی خان
آب انبار مجموعهی گنجعلی خان که مکانی جهت گردآوری و ذخیرهی آب شهر است، درست در ضلع روبرویی کاروانسرا ظاهر میشود.
ضرابخانهی گنجعلی خان
امروزه ضرابخانه را در نمای موزهی سکه خواهید دید که در ضلع شمالی میدان قرار دارد. گچبریهای روی دیوار به شکل آجر، گنبد و کلاه فرنگی بر فراز آن و حوضی در داخل، تماشایی است.
مسجد مجموعه گنجعلی خان
در شمال شرقی میدان نمای تاریخی مسجد مجموعه گنجعلی خان، با وجود کتیبهی سنگی بر درب چوبی آن چشمنواز است. ایوان گرچه ساده مینماید، ولی دارای تزئینات گچبری زیبایی است. شبستان مسجد با گنبدی زیبا قد علم میکند و دل از گردشگران میرباید. دیدار از محرابی را که درمیان آن لوحی مرمرین با نقش گلدان خودنمایی میکند، از خاطر نبرید.