خانه‌ی تقدیری

در گذشته، خانه‌ها بر اساس سبک زندگی و فرهنگ مردمان هر شهر ساخته می‌شده است. معماری هر خانه، بر اساس سبک و سیاق زندگی مردمان آن ناحیه و با توجه به اقلیم آن شهر با مصالح بومی همان‌جا بنا می‌شده است. برای آرامش و آسایش اهالی خانه، معماری اکثر خانه‌های ایرانی درونگرا و به‌صورت حیاط مرکزی بوده و از دو قسمت تابستان‌نشین و زمستان‌نشین تشکیل می‌شده است تا در فصول مختلف از گرما و سرما به بهترین شکل ممکن بهره‌مند گردند. مصالح به‌کار برده شده در خانه‌ها براساس اقلیم منطقه و مصالح بومی همان شهر یا روستا انتخاب می‌شده است. شهری مانند یزد، با توجه به اقلیم گرم و خشک آن، همواره معماری منحصربه‌فردی داشته است که خانه‌های سنتی از این قاعده مستثنی نیستند. یکی از این بناهای قدیمی خانه‌ی تقدیری‌هاست که در بافت قدیمی شهرستان اردکان قرار دارد و معماری آن مربوط به دوره‌ی قاجار است. همیشه بازدید از خانه‌های سنتی جزو جاذبه‌های موردپسند گردشگران داخلی و خارجی است.

با ورود به داخل خانه، اولین اصول خانه‌های ایرانی را به‌یاد خواهید ‌آورد که رعایت اصل محرمیت است که با ساخت حیاط مرکزی و اتاق‌های دور تا دور آن، برآورده می‌شده است. به زبان ساده‌تر ساخت‌وساز منازل قدیمی در معماری ایرانی به‌گونه‌ای بوده که حریم خصوصی افراد تا جای ممکن خدشه‌دار نشود و بانوان باحجاب ایرانی در فضای خانه به‌راحتی رفت‌وآمد کنند.

خانه‌ی تقدیری که در اقلیم گرم و خشک قرارگرفته نسبت به خانه‌‌های شهرهای دیگر  امتیازات خاصی دارد؛ از جمله وجود بادگیر در وجه زمستان‌نشین که به صورت یک‌طرفه است و با هدایت باد به سمت سرداب باعث خنک شدن فضای آن‌جا می‌شده است. از دیگر ویژگی‌های این خانه، استفاده از پوشش خشت و آجر است که جز مصالح بومی منطقه به حساب می‌آید. وجود اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری با درب‌های چوبی و شیشه‌های رنگی زیبایی این خانه را بیشتر می‌کند. تزیینات آجرکاری و گره چینی در نمای زمستان‌نشین و تابستان‌نشین هم که از اجزای جدانشدنی معماری خانه‌های سنتی ایرانی است. در وسط حیاط، حوض مستطیل شکل با باغچه‌های کوچکی در اطراف آن ساخته شده‌اند. در این خانه‌ی قدیمی، پایابی وجود داشته که آب قنات بهاء الدین از آن گذر می‌كرده و فضای خشک خانه را جانی دوباره می‌بخشیده است.

در حال حاضر از خانه‌ی تقدیری‌ها به‌عنوان محل میراث فرهنگی شهرستان اردکان استفاده می‌شود.