مکان: کلیسای تادئوس مقدس
شاخصه: یکی از مهم‌ترین زیارت‌گاه‌های ارمنیان جهان
این کلیسای زیبا روی مزار یکی از حواریون مسیح به نام «تادئوس مقدس» بنا شده است. تادئوس یکی از مبلغان مسیحی بود که برای تبلیغ دین مسیحیت به جنوب فلات ارمنستان آمد. او در سال 66 میلادی به همراه تعدادی از افرادی که به مسیحیت ایمان آورده بودند، به قتل رسید و پیکرش در مکان فعلی به خاک سپرده شده است.
تاریخ ساخت کلیسای تادئوس مقدس که امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین زیارت‌گاه‌های ارمنیان از آن یاد میشود به سال‌های نخست آغاز مسیحیت بازمیگردد.
بنای اولیه، به روایت مورخان به دستان هنرمند فردی به نام «گریگور روشنگر» بنا شد که از جزئیات معماری آن اطلاعات زیادی در دست نیست. اما از قرن نهم به بعد اطلاعات و روایات مکتوب بسیاری پیرامون این بنا به‌جامانده است.
این بنای استوار با وجود پشت سر گذاشتن وقایع بسیار چون غارت و زلزله، بارها و بارها مورد بازسازی قرار گرفت. اولین‌بار زمانی بود که حمله‌ی چنگیز مغول بخش اعظمی از این یادمان زیبا را به ویرانی کشاند که به همت خواجه نصیرالدین طوسی این بنای آسیب‌دیده مرمت شد و بار دیگر دست طبیعت با زلزلهای مهیب آن را تخریب کرد. این بار به همت «اُسقف زاکاریا» و برادرانش طی مدت ده سال مورد بازسازی قرارگرفت. این کلیسای تاریخی در سال 1691 میلادی با استفاده از سنگهای سیاه و بار دیگر در سال 1810 میلادی با سنگهای سفید به دستور فردی به نام «سیمون بزنونی» بازسازی شد.
بخش جدیدتر کلیسا نیز جزو مواردی‌ست که به فرمان عباس‌میرزا و در دوره‌ی قاجار به قسمت‌های قدیمی‌تر اضافه شد، اما با مرگ او نیمه تمام، باقی ماند.
قره کلیسا یا کلیسای تادئوس مقدس؟
قره، در زبان ترکی به‌معنای سیاه است و به دلیل استفاده از سنگ سیاه در قسمتی از این بنای زیبا برخی از مورخان در مکتوبات خود از آن با نام «قره کلیسا» یاد کردهاند.
بنای کلیسای تادئوس مقدس
کلیسای تادئوس مقدس مستطیل شکل است و از بخشهای مختلفی چون ورودی، کلیسای اصلی، برج ناقوس، برج، حیاط شرقی و غربی و انبار تشکیل شده است.
این بنا از نظر تکنیک ساخت و حجم‌پردازی بسیار شگفت انگیز است. با وجود دیوارهای دفاعی و برج های دیدهبانی، این بنا شبیه یک قلعه‌ی استوار به نظر میرسد.
حضور نقش و نگارها و تزئیناتی که هنرمندانه بر پیکره‌ی بنا نشسته جلوه‌ی باشکوهی به آن بخشیده است. سقف محراب کلیسا با استفاده از سنگهای سیاه و سفید به شیوهای هنرمندانه آراسته شده و نقش برجستههای بسیاری دیواره‌ی بیرونی کلیسا را زینت داده است. به‌عقیده‌ی برخی از محققین، «کلیسای جامع اچمیادزین ارمنستان» الهام بخش تزئینات کلیسای تادئوس مقدس بوده است.
کلیسای تادئوس مقدس به کجاست؟
حالا که بیشتر با این کلیسای زیبا آشنا شدیم حتما لذت دیدن و بازدید از آن چند برابر شده است. پس در اولین فرصت باید راهی استان آذربایجان غربی شویم. کلیسای تادئوس مقدس در جنوب ماکو و در روستای قره کلیسا از توابع شهرستان چالدران قرارگرفته و منتظر حضور گردشگران است تا بیانگر بخشی از تاریخ و هنر سرزمین ایران باشد.
با کلوت همراه باشید تا روایتهای تاریخی سرزمینمان را بشنویم و پا به پایش جاذبههای ایران را به تماشا بنشینیم.