مکان: موزه خانه چالشتری

شاخصه: مجموعه‌ای از چند موزه

 

یکی از آثار تاریخی و ارزشمند شهرکرد مجموعه‌ی موزه خانه چالشتری است که در 8 کیلومتری شمال غرب شهرکرد واقع شده است. شهرکرد مرکز استان چهارمحال بختیاری و یکی از شهرهای مرکزی ایران است که در شمال رشته کوه­های زاگرس قرارگرفته است. این شهر به‌دلیل وجود مناظر طبیعی بکر و آثار تاریخی کهن شهرت دارد.

این مجموعه متعلق به یکی از خان­‌های چهارمحال و بختیاری و خاندان وی به نام خدارحم چالشتری بوده است که در دوران قاجار زندگی می­‌کردند. مهم‌ترین بخش‌­های مجموعه‌ی موزه خانه چالشتری شامل قلعه چالشتری، خانه ستوده، خانه آزاده، خانه اسحاقی‌ها، حمام و مسجد جامع است.

هم اکنون بخش­‌هایی از این مجموعه به‌شکل موزه مورد بازدید عموم قرار می‌گیرد: موزه‌ی کار و زندگی واقع در زیرزمین قلعه چالشتری، موزه مردم‌شناسی واقع در زیرزمین خانه‌ی ستوده، موزه‌ی آثار سنگی در محوطه‌ی خانه‌ی ستوده و موزه‌ی مردم‌شناسی در حمام خان چالشتری. موزه خانه چالشتری در حقیقت فرهنگ و زندگی مردم این منطقه در گذشته‌­های دور را به نمایش می‌­گذارد.

 خانه ستوده چالشتری

خانه ستوده چالشتری شامل دو حیاط بیرونی و درونی است و در دو طبقه ساخته شده است. طبقه‌ی اول این خانه به شکل انبار مورد استفاده قرار گرفته و طبقه‌ی بالا محلی برای پذیرایی مهمانان و سکونت افراد خانه بوده است. خانه‌ی ستوده دارای دو موزه به نام‌های موزه‌ی مردم شناسی و موزه‌ی سنگ است. در موزه‌ی مردم شناسی مجسمه‌­هایی از افراد محلی به همراه لباس و زیورآلات و ابزارآلات جنگی آن‌ها به نمایش گذاشته شده است.

هم‌چنین مجموعه‌­ای از ظروف سفالی و صنایع دستی شهرکرد نیز در این موزه قابل مشاهده است. موزه سنگ نیز محل نمایش انواع مختلف سنگ قبرو سازه­‌های مختلف معماری مانند چهارچوب­‌های سنگی، ازاره‌­ها، فواره­‌ها، ستون‌ها و سرستون­‌ها و حوض‌های سنگی قاجاری و .. است.

قلعه چالشتری

ساخت قلعه چالشتری به دوران قاجار باز می­‌گردد و مساحتی در حدود 12000 متر مربع را در برمی­‌گیرد. این قلعه، محل زندگی احمدخان و محمودخان چالشتری بوده است. قلعه‌ی چالشتری شامل بخش‌­های مختلفی مانند سردرب، هشتی، اندرونی و بیرونی، حمام و دیگر بخش‌­هاست. بخشی از موزه خانه چالشتری در زیرزمین این قلعه واقع شده است. با احیای این قلعه در سال 1382 در حدود 640 قلم اشیای مردم شناسی به این مجموعه اهدا شد و به عنوان بخشی از موزه خانه چالشتری در سال 1383 رسما افتتاح گردید. این موزه نمایشی از زندگی مردم بومی و سنتی شهرکرد است که در آن ابزار و اثاثیه مورد استفاده آنان در حدود صدسال پیش از قبیل کرسی، وسایل نخ‌ریسی به‌همراه مجسمه­‌هایی از مردم با لباس­های محلی به‌نمایش گذاشته شده است.

حمام موزه خانه چالشتری

بخش دیگری از موزه خانه چالشتری در حمام قدیمی قلعه قرار دارد که در ضلع جنوبی منزل ستوده و ضلع شمال قلعه واقع شده است. این موزه در سال 1385 در کنار دیگر موزه­‌های مجموعه راه‌اندازی شد. در این موزه ابزار و وسایل سنتی استحمام مردم به‌همراه ماکت­‌های انسانی در حالت­‌های مختلف استحمام به‌نمایش گذاشته شده است. از موارد قابل توجه موزه، حمام مجسمه خدا رحم خان و محمودخان به همراه دلاک مخصوص و دیگ هفت جوش است.

خانه چالشتری یکی از قدیمی­‌ترین خانه‌­های چهارمحال و بختیاری است. برای بازدید از این مجموعه تاریخی نفیس با کلوت هم‌سفر شوید.