مکان: دروازه قرآن

شاخصه: بنای ورودی شهر شیراز

 

کمتر کسی را می توان یافت که دروازه قرآن را نشناسد؛ یا نامش را نشنیده باشد. دروازه قرآن به اندازه دیگر جاذبه‌های شهر شیراز مثل پاسارگاد، پرسپولیس، آرامگاه حافظ و امثال آن، اهمیت دارد. این دروازه از روز اول بدین شکل نبوده، و طی سال‌های متمادی و توسط افرادی مشهور بازسازی شده تا جایی‌که با این شکل ظاهری به‌دست ما رسیده است.

دروازه قرآن به‌عنوان یکی از نمادهای برجسته‌ی شیراز درنظر گرفته می‌شود. علاوه‌براین مورد باید این موضوع را هم درنظر داشت که مقبره شاعر ایرانی مشهور قرن سیزدهم، خواجوی کرمانی، در نزدیکی این دروازه واقع شده‌است. وجود نورپردازی زیبای این سازه جذابیت آن را بعد از غروب آفتاب و هنگام شب دو برابر می‌کند. اگر قصد سفر به شهر شیراز را دارید، حتماً بازدید از دروازه قرآن را در فهرست بازدیدهای خود بگنجانید. این جاذبه‌ی دیدنی در سال 76 برابر با ۱۹۹۷ میلادی در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده ‌است. برای شناخت بیشتر این جاذبه با کلوت هم‌سفر همراه باشید.

 

سرگذشت پر فراز و نشیب دروازه قرآن

 

زمانی که دروازه قرآن در شیراز ساخته شد، سلسله‌ی بوزید ایران و عراق را اداره می‌کرد. عضدالدوله‌ی دیلمی مشهورترین امیر آن دوران، در واقع همان کسی بود که دروازه قرآن، بنای خود را مدیون اوست. با ساخت این دروازه یک نمای خوب به شهر داده شد. عضدالدوله هم‌چنین دستور داد که قرآنی را روی دروازه نصب کنند تا مردم از زیر آن عبور کنند.

همان‌طور که می‌دانید این موضوع براساس یک باور مذهبی است که اگر فردی از زیر قرآن رد شود، سفری ایمن و سالم خواهد داشت؛ چون خداوند مراقب او خواهد بود. متاسفانه، نبود توجه کافی به دروازه قرآن در طول سال‌ها موجب تبدیل آن به ویرانه شده است. البته احیای مجدد آن توسط شخصی از خاندان زند صورت گرفت. یکی از کسانی‌که در احیای این دروازه و طولانی‌شدن عمر این سازه نقش موثری داشت، کریم‌خان زند پایه‌گذار سلسله زندیه بود. او دروازه قرآن را بازسازی کرد و باعث شد که بهتر از گذشته به‌نظر برسد.

 

موقعیت فعلی دروازه قرآن

 

اگرچه ورود به شیراز از دروازه‌های زیادی انجام می‌گیرد؛ اما دروازه قرآن در بخش ورودی شمالی این شهر واقع شده است. اگر از سمت شمال وارد آن شوید حتما آن را خواهید دید. به‌طور دقیق‌تر، برای رسیدن به این دروازه‌ی ورودی شیراز باید از مسیر بلوار هفت‌تنان به آن بروید. از دیگر دیدنی‌های حوالی دروازه قرآن آرامگاه خواجوی کرمانی، لونا پارک و آرامگاه حافظ هستند.

 

ویژگی های ساختاری و معماری دروازه قرآن

 

مانند بسیاری از دروازه‌‌های موجود در ایران، دروازه قرآن یک طاق برجسته دارد که با برخی از آیات قرآن تزئین شده‌است. قرآن موجود در اتاق کوچک بالای دروازه با مشبک ظریف روی پنجره‌های آن نگهداری می‌شود. هم‌چنین کاشی‌کاری رنگی روی ساختار دروازه وجود دارد که آن را واقعا چشمگیر و زیبا کرده است. همین ظاهر جالب باعث شده تا نمای باشکوه دروازه قرآن همه را به تحسین وادار کند.

همین تزئین و ظاهر جالب این دروازه و وجود آیات قرآن روی آن، تاثیر بصری شگرفی را روی گردشگران و بازدیدکنندگان گذاشته است. جالب است بدانید که چندین زلزله که در دوره‌ی قاجاریه به وقوع پیوست موجب آسیب ساختمان این دروازه شد؛ اما «محمد زکی خان نوری» آن را بازسازی کرد.