مکان: ارگ کریم‌خانی

شاخصه: ارگی تاریخی مربوط به دوره‌ی زندیه

ارگ کریم‌خانی در مرکز شهر شیراز واقع شده‌است و دارای دو بنای مسکونی و نظامی مربوط به دوره‌ی زندیه است و در سال‌های 1766و 1767 به‌دستور کریم‌خان زند به‌منظور استقرار حکومت و فرماندهی محلی ساخته‌ شد. کریم‌خان زند همین ارگ کریم‌خانی را به‌عنوان محل زندگی خود  انتخاب کرد و به همین دلیل نام ارگ به‌نام «ارگ کریم‌خانی» منسوب شده‌است.

دیوارهایی به بلندی 12 متر، نمای بیرونی آجرکاری شده، برج‌های 14 متری در هرگوشه از بنا، همراه با تزئینات دور تا دور بام با مجسمه‌هایی از سَر شیر از جمله مواردی هستند که برای توصیف نمای بیرونی ارگ در این عمارت به‌کار رفته‌اند؛ درحالی‌که نمای داخلی دارای اتاق‌هایی از جنس سنگ آهک با راهروهایی باریک است که به‌وسیله‌ی راهروی پلکانی دیگری به طبقه‌ی زیرین متصل شده‌است.

 جاذبه‌های گردشگری ارگ کریم‌خانی درگام اول با مشاهده‌ی تصویری کاشی‌کاری شده از نبرد رستم با دیو سپید آغاز می‌شود. حوض آب با سنگ‌هایی معروف به اتابک، حمام سلطنتی خاندان زند و برج‌هایی که در گوشه گوشه‌ی ارگ دیده می‌شوند همه و همه  از دیدنی‌ترین‌های ارگ کریم‌خانی هستند. در سال 1350 ارگ کریم‌خانی به‌عنوان بنایی تاریخی درنظر گرفته شد و در 14 خرداد 1351 نیز در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

جاذبه‌های گردشگری ارگ کریم‌خانی

جاذبه‌های گردشگری ارگ کریم‌خانی به دلیل معماری بی‌نظیر دوران زندیه معروف است و از لحاظ مهندسی اهمیت ویژه‌ای دارد. ارگ‌ کریم‌خانی دارای مساحتی حدود 4000 متر مربع بوده که در هر4 گوشه‌ی آن 4 برج به ارتفاع 14 متر ساخته شده‌است؛ یکی از برج‌ها درست مثل برچ پیزا به‌صورت شگفت‌آوری کج شده که زیبایی و جلوه‌ی ارگ کریم خانی را دوچندان کرده است.

دور تا دور ارگ، خندق‌هایی حفر شده‌اند که ظاهراً دلیل آن موقعیت استراتژیک ارگ و حفظ امنیت آن بوده است. محوطه‌ی بیرونی ارگ دارای حوض آب، آب‌نماها و باغچه‌هایی کوچک است و فضای داخلی آن شامل اتاق‌هایی معمولی و اتاق‌هایی ویژه به اسم شاه‌نشین است که از بخش‌های مهم ارگ کریم‌خانی است که سقف‌های مرتفع و آفتاب‌گیر آن معروف است. از دیگر نقاط جذاب ارگ اتاق‌های سه دری و پنج دری جذابی هستند که در معماری آن دوره از تاریخ جایگاه خاصی داشته و دارند.

این اتاق‌ها که در ضلع غربی ارگ کریم‌خانی واقع شده‌اند از دیدنی‌ترین بخش‌های آن محسوب می‌شوند که مناسب با فصول سرد طراحی و ساخته شده‌اند. از دیگر جاذبه‌های گردشگری ارگ کریم‌خانی، سیستم آب‌رسانی و حمام ارگ هستند که آب آن‌ها از قنات مشهور رکن‌آباد تأمین می‌شده که آبی گوارا همراه با املاح معدنی بوده و حتی برای نوشیدن هم از آن استفاده می‌شده است. شاید جالب‌ترین بخش ارگ کریم‌خانی که از بکرترین قسمت‌های بنای ارگ هم محسوب می‌شود، حمام ارگ است که دارای خزینه، رختکن، نورخانه،گرم‌خانه، چهار سکو برای نشستن و غیره است.