باغ ارم

1403/01/09


xx بازدید

مکان: باغ ارم

شاخصه: باغی در شیراز به سبک باغ‌های ایرانی

شهر شیراز جاذبه­های دیدنی فراوانی دارد و باغ ارم از جمله مکان­هایی‌ست که در برنامه‌ی سفر تمام بازدید­کنندگان قرار دارد. مگر می­شود شیراز رفت و از زیباترین باغ ایرانی که سروناز هزار ساله را در آغوش خود جای داده است بازدید نکرد. باغ ارم در شمال غربی شهر شیراز در خیابان ارم قرار دارد.

گشت و گذار در باغ ارم

وارد خیابان ارم که می­شوید بوی گل­ها ناخود­آگاه شما را به سمت باغ ارم هدایت می­کند؛ به‌خصوص اگر بهار باشد، بوی بهارنارنج­ها و یاس­های آویزان از نرده­های باغ ارم هوش از سرتان ­می­برد. به محض ورود به باغ ارم، گل­های رنگارنگ و سرو­ها و درختان زیبا به همراه بوی طراوت و تازگی گل­ها چشمان­تان را خیره و روحتان را نوازش می­دهد. جلوتر، در قسمت غربی، عمارت اصلی باغ ارم را می­بیند. این عمارت داری سه طبقه است که در زمان قاجاریه و به سبک معماری زندیه و صفویه با شکوهِ تمام ساخته شده است. کاشی­کاری‌های رنگی و گچ‌بری­ها، ستون­ها و درهای منبت‌کاری شده، هنر دوره­ی قاجاریه را به‌رخ می­کشد.

در پیشانی بنا، یک تابلوی بزرگ دیده می­شود که از سه هلال روی هم تشکیل شده است و دو نیم دایره در دو طرف آن قرار دارد. روی تابلو تصاویری از شاهنامه‌ی فردوسی و نبرد شاهان قاجار دیده می­شود. در طبقه‌ی دوم و سوم، ایوانی با دو ستون سنگی بلند واقع شده است که سرستون­های آن به‌صورت ماهرانه­ای حجاری شده است. بازدیدکنندگان علاوه‌بر بازدید از فضای داخلی عمارت اصلی و لذت بردن از هنرهای زیبای کاشی‌کاری، نقاشی، گچ‌بری و منبت‌کاری، می­توانند از موزه­­ی باغ ارم، با نام سنگ و گوهر دریای نور نیز بازدید کنند. بیش از 140 نوع سنگ تزئینی کمیاب در این موزه برای عموم نمایش داده می­شود. در جلوی نمای این عمارت تاریخی، حوضی با مساحتی بیش از سیصد متر مربع گسترده شده است که به همراه نخل­هایی در چهارگوشه­ی آن زیبایی بی بدیلی را به باغ ارم داده است. گذرگاهی از مقابل این حوض آغاز شده و تا انتهای باغ امتداد می­یابد که از وسط آن جوی آبی می­گذرد. در اطراف این جوی گل­های بسیار زیبایی کاشته شده است که زیبایی این گذرگاه را دو­چندان کرده است. در قسمت جلویی باغ، گذرگاهی وجود دارد که از شرق به غرب درختان سر به فلک کشیده­ی سرو خودنمایی می­کنند.

 در میان این درختان، سرو بلند قامتی که قدمتی هزار ساله دارد موسوم به سروناز، بیشتر از سرو­های دیگر جلب توجه می­کند؛ طوری که تمام جهانگ‌ردان در سفرنامه­های خود از آن سخن گفته‌اند.

طبیعت زیبای باغ ارم

طبیعت زیبای باغ ارم مدیون پوشش گیاهی متنوع آن است. وقتی در باغ ارم که مساحتی بیش از 110 هزار متر مربع دارد، قدم می­زنید به هر طرف که نگاه کنید جز گل­های رنگارنگ و درختان و درختچه­های سرسبز چیزی نمی­بینید. باغ ارم از سال 1387 به مرکز پژوهشی باغ گیاه­شناسی تبدیل شده است. بیش از 450 گونه‌ی گیاهی در این باغ زیبا کاشته شده­است. درختان فراوانی از جمله انار، نارنج، خرمالو و هم­چنین درختان سبزی مانند، کاج، افرا، سرو، ارغوان، سیاه بید، سپیدار، زبان گنجشک، بید مجنون و غیره زیبایی باغ را دوچندان کرده­اند. بیش از دویست گونه گل رز در این باغ وجود دارد و انواع گیاهان مختلف که نام علمی آن­ها روی تابلو­هایی کنار آن­ها آورده شده است.

نگاهی به تاریخچه­ی باغ ارم

در مورد تأسیس باغ ارم اطلاعاتی در دسترس نیست. بر پایه‌ی بعضی از شواهد تاریخی، پیشینه‌ی باغ ارم به دوران سلجوقیان (حدود 900 سال پیش) بازمی­گردد. نوشته­هایی از جهانگردان گویای این است که این باغ از زمان صفویه، آباد بوده است و در زمان زندیه مورد بازسازی قرارگرفته­ است. از اواخر دوره‌ی زندیه بیش از هفتاد و پنج سال این باغ مقر سران ایل قشقایی بوده است. در دوره‌ی ناصرالدین شاه، حاج نصیرالملک شیرازی باغ را از سران قشقایی خرید و عمارت فعلی را در باغ بنا کرد. در دوران پهلوی این باغ به دانشگاه شیراز واگذار شد.