مکان: سعدیه
شاخصه: آرامگاه شاعر شیرینسخن ایرانی سعدی
ز خاک سعدی شیراز بوی عشق آید/ هزار سال پس از مرگ او گرش بویی
سرزمین کهن ایران از دیرباز، مهد فرهنگ و علم و ادب بوده و در تمام طول تاریخ پرفراز و نشیبش، اندیشمندان، ادیبان و شعرای بسیاری را پرورانده است. از شاعران نامدار و سخنور ایران زمین، شیخ بزرگ، سعدی شیرازی است که از خود آثاری ماندگار مانند کتاب گلستان و بوستان به جای گذاشته است. هنوز هم پس از گذشت قرنها از درگذشت وی، یاران و مریدان وفادارش سر مزار او گردهم میآیند تا یادش را گرامی بدارند و مدهوش عطر و بوی فضای عارفانه و عاشقانهی آنجا شوند.
آرامگاه سعدیه شیراز
آرامگاه سعدی که همه آن را به نام سعدیه شیراز میشناسند در خیابان بوستان و در نزدیکی باغ دلگشا واقع شده است. با ورود به این آرامگاه، حال و هوای عجیبی را تجربه میکنید، گویی که وارد دنیای شعر و ادب پارسی شدهاید که از هر طرف با تو سخن میگویند و اشعار این شاعر بلند پایه را در گوش نجوا میکنند. برای رسیدن به مقبرهی سعدی باید از میان باغی سرسبز بگذرید که در وسط آن حوضهایی مستطیل شکل قرار داده شده و محوطهای که با گلها و درختان آراسته شده است.
از دور ساختمانی پرصلابت با گنبد فیروزهای و ستونهای برافراشته توجهتان را جلب میکند. این ساختمان از بیرون به شکل یک مکعب مستطیل به نظر میرسد، اما از داخل به صورت هشت ضلعی بوده و با سنگ مرمر و سنگ سفید تزیین شده است. بنای کنونی سعدیه به دست پرتوان محسن فروغی معمار ایرانی و علی اکبر صادق ساخته شده که با الهام از معماری سنتی و مدرن ایرانی و با اقتباس از کاخ چهلستون اصفهان در سال 1330 آن را بنا نهادند. ساختمان اصلی آرامگاه دو ایوان عمود بر هم است که قبر شیخ سعدی در وسط عمارت هشت ضلعی قرار داده شده است. سنگ قبر این بنا توسط علی اکبرخان قوام الملک شیرازی نصب شده و به رنگ سرخ کم رنگ است. در این عمارت، اشعاری از این شاعر پرآوازه در هفت کتیبه اطراف ساختمان نقش بسته است.
حوالی سعدیه شیراز
در سمت چپ آرامگاه سعدیه رواقی با هفت طاق وجود دارد که به یک آرامگاه دیگر به نام آرامگاه شوریدهی شیرازی منتهی میشود. وی یکی دیگر از شاعران بزرگ شیرازی است که بنا به وصیت خود او در این مکان به خاک سپرده شد. از دیگر جاذبههای دیدنی این مکان قنات سعدیه است که در عمق ده متری و زیر صحن آرامگاه واقع شده و به حوضی به نام حوض ماهی میریزد. این حوض در 20 متری غرب آرامگاه واقع شده و طرح آن به شکل هشت ضلعی است که توسط 28 پله به صحن اصلی متصل است. باور مردم این بوده است که آب این حوض باعث رفع بلاها و بیماریها میشود و هر کس لباسش را در آن بشوید بیماریاش شفا مییابد. با این حال استفاده از آب این حوض پس از ساخت آرامگاه متوقف شد. امروزه در نزدیکی آرامگاه محلی به نام کوچه سعدیه وجود دارد که آب در آنجا بر روی زمین جاری است. در ساعات خاصی از روز جمعیت زیادی از زنان و مردان برای برآورده شدن دعاهایشان به این مکان میآیند و معتقدند که این آب دعایشان را مستجاب میکند. از ساختمانهای دیگر واقع در آرامگاه سعدیه یک چایخانه سنتی در قسمت زیرزمین و دو ساختمان آجری سفید رنگ دفتر مجموعه سعدیه و کتابخانهای کوچک اما پرمایه به نام کتابخانه سعدیه است.