مکان: قلعه سیراف
شاخصه: قلعهای منتسب به دوران قاجار
قلعه سیراف را شاید بهنام قلعه نصوری نیز بشناسید. این قلعه را تنها باید از نزدیک دید تا بتوان متوجه روح تاریخی آن شد. این قلعهی تاریخی در شهر سیراف و با نام قدیمیتر سیراب واقع شده است. شهر سیراف، یکی از قدیمیترین بنادر ایران است که در گذشته رونق بسیاری داشته و اکنون نیز مقصد گردشگری مهیجی برای گردشگران است. این شهر را شبیه به ماسوله در شمال میدانند؛ چرا که بافت شهری سیراف نیز مانند ماسوله در یک نوار طولی، بهصورت پلکانی و با عرض کم، قرارگرفته است.
بندر سیراف، تاریخی به عمق خلیج فارس دارد. در این شهر میتوانید ادیان و مذاهب مختلف را به چشم ببینید. ابنیهی قدیمی و خاصی در بندر سیراف بهیادگار مانده است که از بین آنها میتوان به قلعهی سیراف اشاره کرد. این قلعه و چند ساختمان دیگر از زلزلهی سال 1367 که در هفت روز متوالی رخ داد، بهعنوان میراث باقی مانده است.
درباره قلعه سیراف
یکی از آثار تاریخی در شهر بندر سیراف از توابع بخش مرکزی کنگان، قلعه سیراف است. قلعهی سیراف را با نامهای قلعهی نصوری و قلعهی شیخ نیز میشناسند. قدمت قلعهی سیراف به دوران قاجار برمیگردد. در سال 1224 قمری، شیخ جبار نصوری دستور بهساخت آن میدهد. در ساخت این قلعه از سنگهای بزرگ، ملات گل و گچ استفاده شده است. این موضوع بههمین دلیل مصالح بومآورد از نظر معماری، اثری درخور توجه و ارزش بوده است. زیباییهای قلعه سیراف در اینجا تمام نمیشود. گچبریهای زیبایی را در قلعه خواهید یافت که 18 تابلو بسیار زیبا از مجلسها و محافل شاهنامه در آن به تصویر کشیده شده است.
قلعه سیراف یک درب بزرگ دارد. که با گل میخ و کندهکاری آذین شده است. پس از ورودی یک هشتی را در قلعه مشاهده خواهید کرد که دارای 8 طاقچهی بسیار زیبا و ایرانی روی اضلاع خود است. تا همین جا سلسله مراتب و آرایهها کاملا با هویت و باارزش بودهاند. از هشتی وارد حیاط بیرونی خواهید شد، در سمت شمالی این حیاط، پلههایی وجود دارند، که به طبقهی دوم میروند. یک در چوبی ساده، حیاط را به اندرونی مرتبط میکند.
در سمت شرقی حیاط نیز، پلکانی را خواهید یافت که آن هم به طبقهی دوم میرود. در این طبقه ایوانی کار شده است که حتما باید از آن بازدید کنید، ستونهای سنگی زیبایی دارد که گچبریهای جالبی نیز بر روی آنها کار شده است. ایوانی که گفته شد، با 5 در چوبی به اتاقی متصل میشوند که در سمت غرب واقع شده است. آرایهها و تزییناتی که میتوانید در این اتاق بیابید، گچبری با تزیینات گل و بوته است و دیگر هیچ!
ویژگیهای معماری قاجاری را میتوان به وضوح و به درستی در قلعه سیراف دید. قلعه سیراف بادگیرهای بلندی دارد که مانند بادگیرهای ساختمانهایی است که در سواحل خلیج فارس واقع شدهاند. یوان ستوندار را در طبقه دوم حتما بروید. اگر تزیینات این ستونها را از نزدیک ببیند، متوجه خواهید شد که بسیار شبیه به ستونهای بازار وکیل در شیراز است. در گچبریها نقوشی از جمله شاخ، گل، بوته، فرشتگان و پرندگانی را خواهید دید که بسیار هنرمندانه و ظریف بر روی جدارهها کار شدهاند.
در حیاط قلعه سیراف به گچبریهایی برخواهید خورد که در زمان مرمت و بازسازی به قلعه اضافه شدهاند.