مکان: عمارت دهدشتی

شاخصه: بنایی تاریخی در بوشهر

 

 به دیدار عمارت دهدشتی در کرانه­های زیبای خلیج فارس، در استان بوشهر واقع در جنوب غربی ایران آمده­ایم. عمارت دهدشتی در چهار طبقه همچون سروی بلند قامت، در میان ساختمان­های تاریخی دو یا سه طبقه‌ی بوشهر می­درخشد. بنای تاریخی عمارت دهدشتی را در ساختار قدیمی شهرستان بندر بوشهر، مرکز استان بوشهر در محله کوتی می‌توان یافت. سازه­ای زیبا، با کوله‌باری از تاریخ که قدمت آن به دوران قاجار می­رسد. عمارت دهدشتی در خیابان انقلاب و در ضلع شمال غربی مسجد امام، درست پشت شعبه‌ی مرکزی بانک مسکن قرار گرفته است. در بررسی بنای تماشایی عمارت دهدشتی، همراه ما باشید.

 

معماری سنتی اسلامی در عمارت دهدشتی

 

نزدیک عمارت دهدشتی شما شاهد بنای عظیمی هستید که توسط بازرگانی که در کار تجارت روغن فعالیت داشت، به نام «حاج غلامحسین دهدشتی» ساخته شد­ه­ است. از این­رو بنا به عمارت روغنی نیز معروف است. در معماری سنتی جهت ساخت هر چیز، منظور خاصی وجود دارد. بنابراین قبل از باز شدن درب، دقایقی جهت استراحت بر سکوی دروازه‌ی ورودی عمارت بنشینید و خستگی راه را از تن خارج کنید. با باز شدن دروازه، شما هرگز قادر به بازدید مستقیم اندرونی، نخواهید بود. زیرا دیواری به‌منظور تفکیک اندرونی از بیرونی، راه دید شما را سد می­کند. البته در این معماری، گاهی پوششی ضخیم یا حتی یک گلیم، به‌جای دیوار فعال است. در طبقه‌ی همکف بنا، چشمان شما با یک حوض آن هم وسط حیاط تلاقی می­کند. از قرار برای نگهداری آب آشامیدنی، آب انباری نیز در زیر این حوض قرار گرفته است.

 

ظهور هنر معماری در عمارت دهدشتی

 

در وهله‌ی اول، تعدد اتاق‌هایی که در گوشه و کنار بنا قرارگرفته، شما را بهت زده می­کند. ازطرفی محو زیبایی­های اتاق شاه‌نشین خواهید شد که در قسمت آفتاب خور ساختمان قرار گرفته است. اتاق شاه‌نشین در ارتفاعی بلندتر از سایر اتاق‌ها قرار دارد و دارای سقفی نیمه گنبدی و خنک­تر از اتاق‌های دیگر است­.

در اتاق شاه‌نشین به‌رسم متداول دوران قاجار، سقف­های دارای آینه‌کاری زیاد به چشم می‌خورند. حتی پنجره­های رنگی، بر شکوه و ابهت شاه‌نشین می­افزایند. در پوشش سقف اتاق‌ها می­توانید، نوعی تیرچوبی بسیار محکم، به‌نام صندل را ببینید. در سقف سالن پذیرایی می‌توانید به تماشای تصاویر نقاشی‌شده‌ی زیبایی از رنگ روغن بنشینید که از سبک و متد اروپایی الهام گرفته شده است.

در عمارت دهدشتی از تزئینات گچ‌بری­های درون اتاق‌ها، نقوش برجسته، گره­های چینی هلالی، کنده­کاری روی در و دیوار شگفت‌زده خواهیدشد. پنجره­های دیواری با شیشه­های رنگی به روشنایی ساختمان حال و هوای دیگری می‌دهند و به زیبایی محیط کمک می‌کنند. همان‌گونه که می­دانید گره چینی از اتصال قطعات برش‌خورده‌ی چوب، براساس اصول طراحی هندسی شکل می­­گیرد. ساختمان عمارت دهدشتی دارای چند اٌرسی زیبا با گره چینی است. بد نیست بدانید که عمارت دهدشتی به صورت اساسی، از مصالحی نظیر گچ، سنگ­های مرجانی، آهک و در سقف از چوب ساج و چوب صندل ساخته شده است.

 

مرمت عمارت دهدشتی

 

در سال 1377 عمارت دهدشتی از طرف سازمان میراث فرهنگی، مورد تعمیرات اساسی نظیر شمع‌گذاری نواحی درحال تخریب، تعمیرات، بازسازی و استحکام بخشی قرار گرفت. هم‌چنین اسناد و مدارک تجاری زیادی از این ساختمان تجاری مسکونی به‌دست آمد که می­توان به اسنادی به خط برجسته‌ی سیاق که برای ثبت دفاتر، مقادیر و اوزان به‌کار می­رود، اشاره کرد. البته تمبرهای برخی از اسناد به حدود دو قرن پیش برمی­گردد. هم‌چنین بدانید که این تمبرها مربوط به کشورهایی نظیر بریتانیا، هندوستان، آلمان و دوران قاجار است.

 

همسفر با کلوت در عمارت دهدشتی بوشهر

 

عمارت دهدشتی اکنون به‌عنوان مرکزی برای تحقیقات و موزه‌ی معماری بوشهر، مورد استفاده قرار می­گیرد. هم‌قدم با آفتاب کلوت، به تماشای بنای تاریخی و زیبای دهدشتی بروید و از عکس­های موزه دیدن کنید و با کسب اطلاعات باارزشی در زمینه‌ی بافت باستانی بوشهر، خانه‌ها، بناهای تاریخی و مصالح سنتی آن به تجارب باارزش تاریخی خود بیافزایید.