گاندوها

1403/01/10


xx بازدید

مکان: زیست‌گاه گاندو

شاخصه: محل زندگی گاندو، کروکودیل‌های ایرانی در چابهار

 

گاندوها را به عنوان یکی از عظیم­ترین خزندگان، درانتهای نواحی جنوب شرقی ایران و در استان سیستان و بلوچستان خواهید دید. باید بدانید که در حال حاضر گاندو­ها این موجودات هراس­آور، به عنوان جاذبه­ای تماشایی و ارزشمند در صنعت توریسم محسوب می­شوند. غول پیکرترین گاندویی که در ایران مشاهده  شد، دارای  بلندی  6/3 متر بوده است. در شناسایی هر چه بیشتر این تمساح­های پوزه کوتاه  ایرانی یا گاندوها، با ما همراه باشید.

شناختی بیشتر از گاندو

بهتر است بدانید که تنها مکان زندگی گاندوها در طبیعت ایران، منطقه حفاظت شده­ای در نواحی جنوب شرقی  استان سیستان و بلوچستان، اکثراً در محدوده شهرستان چابهار و قسمتی نیز در شهرستان سرباز قرار دارد. البته منطقه حفاظت شده گاندوها که به عنوان باهوکلات چابهار شناخته می شود، از سال 1361 به نام با ارزشترین جانور بومی محیط زیست آن منطقه، یعنی گاندو نامگذاری گردید. جالب است بدانید که طولانی­ترین مدت زندگی این خزنده، به حدود 60 سال می­رسد. همچنین این تمساح پوزه کوتاه در هر بار تخمگذاری می­تواند تعداد 30 تخم بگذارد. سپس گاندوهای ماده برای حفاظت از تخم­های خود، آنها را در حفره ­هایی که کنده­اند، قرار می­دهند. شما اگر به عنوان یک گردشگر دارای جسارت لازم هستید، باید بدانید که معمولاً برعکس ظاهر وحشتناک این کروکودیل­ها، با حیواناتی نسبتاً آرام، ترسو و زیرک مواجه می­شوید. راستی در زبان بلوچی گاندوها را در اصطلاح گوند (Gwand) می­گویند. در واقع گوند معنای کوتاه و جثه کوچک را می­دهد که کنایه­ای به پوزه کوتاه تمساح مردابی دارد. همچنین باید آگاه باشید که Crocodylus palustris نام علمی این خزنده و البته گاندو نیز معنای راه رونده بر روی شکم را، در بر دارد  که وصف حال گاندو است. راستی صبر کنید این بار می خواهیم از قدرت خاص پاهای عقبی پنج انگشتی، گاندو بگوییم. بر اثر تغییرات تکاملی و مواجه شدن با کم آبی، این خزنده مسافتهای زیادی را به راه­پیمایی در خشکی می­پردازد. با توجه به سنگینی وزن این جانور که بر پاهای عقبی او وارد می­شود، در گذر زمان گاندو دارای قویترین پاها در همه گونه­های تمساح شده است. در عین حال که گاندوها در خشکی نیز ظاهر می شوند، اما زیستگاه طبیعی آنان اغلب برکه­ها، رودخانه­ها، دریاچه­ها و آبهای شیرین است.

خصوصیات فیزیکی گاندوها

گاندوهای نر دارای درازای بلندتری، نسبت به گاندوهای ماده هستند. اما در قبال  رنگ پوست گاندوهای جوان که به صورت سبز روشن همراه با لکه های سیاه دیده می شوند، گاندوهای پیر و کهن سال اغلب به رنگ­های زیتونی تا قهوه ای با لکه­های تیره و دارای پراکندگی در روی پوست، ظاهر می­شوند. جای تعجب است که این خزندگان با داشتن 66 الی 68 دندان، دارای ساختار مناسبی جهت جویدن غذا نیستند. اما از آنجا که خالق فکر همه چیز را در خلقت موجودات، نموده است معده گاندوها شیره گوارشی با اسید فراوانی ترشح می­نماید که فقط ظرف مدت چند دقیقه بله تعجب نکنید فقط چند دقیقه، هر غذایی را هضم می کند. البته این خزنده دارای آرواره­‌های، بسیار مستحکم و قوی نیز می­باشد.

اعتقادات مردم سیستان و بلوچستان در مورد گاندو

علی رغم اینکه گاندو خزنده­ای گوشتخوار است؛ و در کمین پرندگان، ماهی­ها، پستانداران می­باشد؛ حتی اغلب اوقات سگ­های ولگرد را نیز می­خورد؛ اما مردم محلی وجود این تمساح بومی را، عاملی مبنی بر خوش شانسی می­دانند. آنان اعتقاد دارند با مرگ گاندو، قحطی و خشکسالی عاید مردم می­شود. حتی در هنگام خشک سالی و کم آبی، آنان را از برکه­های خشک به برکه­های پرآب انتقال  می­دهند.

 

سخن پایانی

در سفر به چابهار زیبا واقع در استان سیستان و بلوچستان، اگر خواهان کمی هیجان و سرگرمی هستید، حتماً بازدید از یگانه تمساح­های بومی ایران، یعنی گاندو را فراموش نکنید. با انتخاب تور خاص طبیعت گردی آفتاب کلوت، در بازدید از محدوده حفاظت شده گاندوها، خاطره­ای لذت بخش و بیادماندنی با ثبت عکس از خزنده باشکوه چابهار را به دیگر خاطرات طبیعت گردی خود، بیافزایید.