مکان: آرامگاه شاه نعمتالله ولی
شاخصه: آرامگاه یکی از عارفان اهل تصوف
شاه نعمتالله ولی چه کسی است؟
در استان کرمان و در دل شهر ماهان، گنبدی فیروزهای رنگ، وسط بافت شهری، با رنگ آبیِ آسمان آمیخته شده و صحنهای چشمنواز ساخته است. این گنبد مربوط به آرامگاهِ شاه نعمتالله ولی، عارفِ نامی و بنیانگذار سلسلهی نعمت اللهیه، یکی از طریقتهای تصوف در قرن هشتم بوده که امروزه به بقعهی ماهان نیز معروف است.
شاه نعمت الله، علاوه بر مقام عرفانی، در عصر حضرت حافظ میزیست و در شعر و ادب نیز جایگاه والایی دارد؛ بد نیست بدانید او صاحب دیوانی از غزل، قصیده، مثنوی و رباعی است. شاه نعمت الله، پیش از آن که به ماهان سفر کند مدتی در شهر تفت واقع در استان یزد اقامت داشته است؛ این اقامت، وجه تسمیهی محلهای با نام این عارف بزرگ در تفت است که مسجدی زیبا در آن بنا شدهاست.
بقعهی ماهان یا مقبرهی شاه نعمتالله
شیوهی معماریِ بقعهی اصلی حرم و گنبد دو پوشِ آن، به سبک معماری آذریست که بهطور معمول در دوران ایلخانی تا پیش از سلسلهی صفویه بهکار گرفته میشد. بهگفتهی صاحبنظران، معماریِ بقعهی ماهان در دوران افول معماریِ ایرانی شکل گرفتهاست؛ بهطورکلی در این مجموعه از شیوههای معماری آذری و اصفهانی استفاده شده و کم و بیش اصالت معماریِ جنوب را با خود به یدک میکشد. همراه با این آمیختگی، نکتهی قابل توجه و جالبِ این مجموعه، تناسب و زیبایی فوقالعادهی معماریِ آن، از دیدگاه بازدیدکنندگان و صاحبنظران است.
هستهی مرکزی مجموعهی شاه نعمتالله ولی که امروزه به بقعهی ماهان نیز شهرت یافته را هزار شاه تشکیل میدهد که نخستین بار در سال 840 هجری قمری به هزینهی یکی از ارادتمندان شاه نعمتالله، احمد شاه بهمنی که از شاهان سلسلهی بهمنیه بود، ساخته شد و با گذرِ قرنها، در هر دوره، بخش جدیدی به آن افزودهاند. عمارت سر، در صحن وکیلالملک قرار دارد؛ متاسفانه این بنا صدمه دیده است اما همچنان حضور کنار حوض و آبگیر زیبا و آرامشبخش این صحن و قدم زدن در میان سرونازهای استوار و سبز که در اطراف قرار دارند، جذابیت بیشتری برای بازدید کنندگان ایجاد کرده است. این صحن ورودیِ آستانه بوده که میان رواقهای با شکوهی قرار گرفته است؛ همچنین صحن وکیل الملک ورودیِ بقعه و چلهخانه نیز بوده و آرامگاه شاه خلیلالله در امتداد آن قرار دارد.
کاشیکاریها و ترکیب رنگ فیروزهایِ گنبد با رنگ خاکیِ بناها، زیبایی خیره کنندهای به بازدید کنندگان القا کرده و آرامش را برای آنها به ارمغان میآورد. برای لمس این آرامش، همسفرِ با کلوت، چند روزی از خستگی و دلزدگی زندگی شهری فارغ شوید.