مکان: بیابان لوت
شاخصه: اولین اثر طبیعی ثبت‌شده در یونسکو
بیابان لوت یا همان دشت لوت محدوده‌ای بین دو گسل نهبندان در شرق و نای بند در غرب است و بین استان‌های خراسان جنوبی، سیستان بلوچستان و کرمان قرار دارد. لوت اولین اثر طبیعی ثبت‌شده از مناطق ایران است که در یونسکو به ثبت رسیده است. این بیابان از دو بخش خاص تشکیل شده است؛ یک بخش بیابانی با ماسه و ریگ و بخش کویری.
به‌همین دلیل نمی‌توان فقط نام کویر را بر آن نهاد. بیابان لوت بخش اعظمی از کشور ایران را تشکیل می‌دهد و هنوز هم ناگفته‌های بسیاری در مورد آن وجود دارد. این بیابان به‌دلیل عجایب خاص خود، همواره مجموعه‌ای از «ترین»ها بوده است. گرم‌ترین نقطه‌ی کره زمین از ویژگی‌هایی بوده که طی سال‌های متمادی به این منطقه تعلق داشته است.
موقعیت جغرافیایی بیابان لوت کجاست؟
این بیابان بین استان‌های کرمان، سیستان بلوچستان و خراسان واقع شده است و لقب بزرگ‌ترین بیابان را هم به خود اختصاص داده است. طول و عرض بیابان لوت 900 در 300 کیلومتر گزارش شده است. این بیابان در گذشته‌های دور و قبل از ظهور مسیحیت محلی برای زندگی ساکنان خود بوده است که اکتشاف ابزار و اشیاء باستانی در این منطقه نشان از این موضوع دارد.
گود لوت و بیابان لوت
ازجمله «ترین‌های» این منطقه که فقط به گرمای بالای هفتاد درجه و عدم وجود آب و گیاه مربوط نمی‌شود وجود گود لوت است که ناحیه‌ای عمیق و گود است. این نقطه در فلات ایران هم به‌نوعی گودترین قسمت به‌شمار می‌آید. این مسئله یکی از عجایب موجود در بیابان لوت محسوب می‌شود. گرمای گود لوت از سایر بخش‌های این دشت بیشتر است و طبق گزارش‌های موجود دمای آن به بیشتر از 75 درجه‌ی سانتی گراد می‌رسد.
کلوت‌های لوت
کلوت‌های مستقر در دشت لوت یکی از جالب‌ترین جاذبه‌های ایران در این منطقه به‌شمار می‌آیند. دراصل کلوت‌ها در بخش لوت مرکزی واقع شده‌اند و به اشکالی طبیعی گفته می‌شوند که به‌دلیل یک واکنش یا مکانیسم آب باران و فرسایش در بخش‌های نرم زمین تشکیل شده‌اند. به کلوت‌ها هرم‌های ماسه‌ای هم گفته می‌شود. البته بیابان لوت عمدتاً به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود و بخش‌های شمالی و جنوبی آن کاملا با یکدیگر متفاوت هستند.
کویر لوت
در بخش شمالی کویر لوت می‌توانید شاهد شن و ماسه باشید. در حالی‌که در بخش جنوبی آن پوشش گیاهی مشاهده می‌شود. جنس کلوت‌های موجود در دشت لوت از رس است و شکل این کلوت‌ها عمدتاً به‌دلیل وزش باد دالان مانند است که در اثر گذشت زمان شکل جذابی به خود گرفته‌اند. لازم به ذکر است که این هرم‌های عظیم نیز لقب بزرگ‌ترین و عجیب‌ترین سازه‌های طبیعی در دنیا را به خود اختصاص داده‌اند.
حیات و زندگی در بیابان لوت
در بخش کویری بیابان لوت زندگی وجود ندارد. اما در دشت کویر گونه‌های جانوری متعددی مشاهده می‌شوند. وجود روباه شنی، گربه شنی، شاهین، شترمار، انواع عقرب‌ها و خرگوش و غیره نشان از وجود حیات در آن است.
لوت، گرم‌ترین نقطه‌ی زمین؟
فرضیه‌ی لوت به‌عنوان قطب گرمایی زمین در ابتدا در سال ۱۹۵۲ توسط پروفسور «استراتیل» استاد دانشگاه وین در اتریش مطرح شد. وی پس از بررسی‌های هوایی، غرب نصرت آباد، واقع در ریگ یلان را به‌عنوان گرم‌ترین نقطه‌ی زمین معرفی کرد. درسال‌های بعد «تئودور مونو»، همان مکان را به‌عنوان قطب گرمایی زمین تایید کرد. با استناد به نقشه‌ی ثبت شده‌ی ناسا، بالاترین دمای ثبت‌شده در کره زمین ۷۰.۳ درجه سانتی‌گراد در سال ۲۰۰۳ در منطقه‌ی ریگ یلان در شرق لوت بوده است. این دما هرگز در لوت تکرار نشد ولی بعد از این سال، منطقه‌ی ریگ یلان تا سال ۲۰۰۹ بالاترین دمای هر سال زمین را به خود اختصاص داد.
وجه تسمیه‌ی لوت
در مورد نام‌گذاری این دشت اتفاق نظر وجود ندارد. در برخی از کتب تاریخی از کرمان به نام «لوط» یاد شده که آن هم نامی بوده است که به شهر خیالی کلوت‌ها اطلاق می‌گفته‌اند. می‌توان نتیجه گرفت که در زمان‌های گذشته تمام بیابان لوت کنونی، نام لوت نداشته و تنها بخشی از منطقه‌ی کلوت‌ها، «لوط» نامیده می‌شده است.
در برخی از منابع آمده است که نام لوت برگرفته از نام لوط پیامبر، برادرزاده‌ی ابراهیم نبی است. توصیفی که از سرزمین قوم لوط در تورات و قرآن آمده است بسیار شبیه به بیابان لوت است که پس از نفرین حضرت لوط به سرزمینی خشک و بایر تبدیل شده است. از سویی کلمه‌ی لوت در زبان ترکی به‌معنای برهنه و فاقد هر چیز است.