کارگاه لنج سازی

1401/12/29


xx بازدید

مکان: کارگاه لنج سازی

شاخصه: ازجمله میراث معنوی ثبت‌شده در یونسکو

هر شغلی به اندازه­‌ی خود جذابیت و سختیِ به خصوصی دارد. بعضی از مشاغل باوجود سختی و زحمت، نتیجه‌ای شیرین و دلچسب دارند که خستگی و دشواری آن را به‌طور کامل از تن شاغلین آن بیرون می‌آورد. در این سرزمین چهارفصل و هزاررنگ مشاغلی وجود دارند که جزیی از میراث یک مرز و بوم به‌حساب می‌آیند و نسل به نسل از پدران به پسران منتقل می‌شوند. تلفیق علم و هنر در لنج‌سازی از همین دسته مشاغل خاص است که از گذشته تا امروز، جهان را مبهوت مهارت‌های دستان هنرمند لنج‌سازان کرده­است.

لنج‌هایی با عمر طولانی

کارگاه‌­های لنج سازی جزیره‌­ی قشم که به‌طور عمده در نزدیکی بندر گوران، لافت و در حوالی شهر صنعتی کاوه واقع شده‌­اند، جزو جالب­‌ترین جاذبه‌­های این جزیره‌ی بی‌نظیر به حساب می‌­آیند. محصول نهایی ساخته‌شده در این کارگاه‌­ها، از بزرگ­‌ترین صنایع دستیِ دنیاست و به حرفهای‌ترین شکل ممکن و با دوام حدودیِ یکصد سال، بسته به روش­‌های استفاده و نگه­داری آن، در اختیار تقاضاکنندگان قرار می­‌گیرد.

لنج‌سازی از دیروز تا امروز

شواهد تاریخی، حاکی از آن است که روستای پِی پُشت در نزدیکی بندر لافت و شهرک صنعتی کاوه، مهد لنج‌سازی جزیره‌­ی قشم بوده‌­است؛ ظاهر امر نشان می‌دهد که این روستا در گذشته‌­های دور، لنجِ کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس و پاکستان را تامین می­‌کرده و امروز نیز جز روستاهای بسیار مهم قشم به حساب می­‌آید.

ازطرفی با استناد به شواهد و آثار به‌دست‌آمده از بندرگاه‌­های تاریخی ایران در سواحل خلیج فارس، از جمله: بنادرِ کهن سیراف، لیان و کهور، مشخص شده‌­است که ایرانیان دست کم از زمان عیلامیان از سواحل نیلگون خلیج فارس و مواهب آن بهره می‌گرفته‌اند؛ اما دقیق‌­ترین گواه و سند باستان‌شناسان، درباره‌ی این موضوع به دوران پس از اسلام برمی‌­گردد. هم‌اکنون نیز در بسیاری از شهرهای استان بوشهر، هرمزگان، سیستان و البته در جزیره­‌ی قشم، صنعت سنتی لنج‌­سازی، تجارت و دریانوردی پابرجا و برقرار است و لنج­‌سازان یا گَلّافان، دانش این صنعت را نسل به نسل از اجداد خود کسب کرده و همچنان این حرفه و هنر را به وارثان خود خواهند آموخت.

و اما اهمیت لنج‌سازی در قشم

در ششمین اجلاس میراث معنوی سازمان یونسکو که در تاریخ 27 نوامبر سال 2011 به میزبانی جزیره‌­ی بالی در اندونزی برگزار شد، دانش ساخت و دریانوردی با لنج سنتی خلیج فارس در یونسکو به ثبت رسید و به موجب آن، توجه جهانیان به سمت و سوی این دانش و بازدید از آن در ایران و البته جزیره­‌ی قشم جلب شد.

 بازدید از این کار­گاه‌ها و تجربه‌­ی لمس لنج­‌هایی که آب ندیده‌‌اند و در انتظار آغاز سیر و سفری طولانی‌مدت در دل آب‌­های وسیع و بی‌کران نشسته‌­اند، به زیبایی­‌های همسفر شدن با کلوت، به مقصد جزیره‌­ی رویایی قشم می­‌افزاید.