مکان: چاههای تلا یا طلا
شاخصه: خلاقیت و آینده‌نگری نیاکان ما در جزیرهی قشم در ذخیره‌ی آب
با ورود به روستای بندری لافت، مناظری که جلوی چشمانتان می‌بینید تلفیقی زیبا از بادگیرهای منازل روستایی لافت و ساحل آرام و دوست‌داشتنی این منطقه است که شاید یزدی ساحلی را در نظر شما زنده کند. با نگاهی به سطح لافت به‌خوبی متوجه خواهید شد که تفاوت بافت قدیم و جدید لافت درواقع وجود و عدم وجود بادگیرهایی‌ست که در سطح روستا دیده می‌شوند.
کنار مسجد لافت و قلعهی نادری که از آثار باقی‌مانده از گذشته‌های دور در لافت هستند چاههایی قرار گرفتهاند که به زبان محلی به آنها چاههای«تَلا» میگویند. نام این جاذبه بعدها به شکل چاههای طلا نوشته شد که البته نسبت دادن واژهی طلا به علت داشتنِ ارزش بالای این چاهها بیراه نیست. اما نگارش صحیحِ نام این جاذبه از واژهی «تَل آو» گرفته شده که به معنیِ تپهای است که آب در آن وجود دارد؛ این تعبیر، منطقیترین حالت ذکر شده در انتخاب نام این جاذبهی تاریخی است.
چاههای تلا یا طلا در حدود 50 کیلومتریِ شهر قشم و در روستای لافت واقع شدهاند. به گفتهی بومیان روستا، در گذشته به تعداد روزهای سال کبیسه یعنی 366 حلقه چاه در این منطقه قرار داشت و به این ترتیب هر روز تنها از یکی از چاهها برداشتِ آب میشد؛ اما اکنون حدود 50 الی 60 حلقه چاه در آنجا وجود دارد که بیشتر آنها هنوز هم پر آب هستند؛ چرا که چاهها در یک گودال حفر شدهاند و آب بارانهایی که از این تپه سرازیر میشود درون آنها ذخیره میشود. این سیستم بسیار کارآمد بوده و در گذشته به بهترین شکل ممکن، آب مورد نیاز این روستا را تامین میکرده است.
چند اصله درخت کهور کهن در منطقهی چاههای تلا قرار دارند که به شکل زیبا و عجیبی ریشههای در هم پیچیدهی خود را برای رسیدن به آب در زمین فرو کردهاند. مردم بومی روستا این چاهها و درختان را مقدس خوانده و احترام خاصی برای آنها قائل هستند. برخی از مردم در این محل راز و نیاز کرده و با بستن پارچهی سبز و قربانی کردن در این جاذبهی گردشگری، خود را مشتاقانه برای رسیدن به حاجت قلبیشان آماده میکنند. آنها درختان را نگهبانان چاهها دانسته و سرسبزیِ گیاهان آن منطقه را از شیرین بودنِ آب میدانند. تصور اینکه پیشینیان چه زحمتهایی برای ساخت این چاهها کشیدهاند، چه کسانی آنها را حفر کردهاند و چه تفکر خلاقی پشت این سیستم بودهاست، از جمله پرسشهایی است که هنگام بازدید از این جاذبه ذهن هر گردشگری را مشغول میکند.
جزیرهی قشم تعداد قابل توجهی جاذبهی گردشگری دارد؛ این جاذبهها به قدری جذاب هستند که انتخاب و گلچین کردن آنها کار دشواری است.