مکان: خانههای گَبر
شاخصه: خانههای دست‌کنده در دل کوه‌های منطقه
خانههای گبر میراثی به جا مانده از دوران ساسانیان است. خانههایی که در سینهکش صخره‌های سخت واقع شدهاند. در خانههای گبر صدای پای مردمان طبس را خواهید شنید که شاید از بیم جان به خانههای دست‌کنده خود، پناه آورده‌اند و یا شاید بتوانید ردپایی از آذوقه‌های ذخیره شده این مرمان را در آنجا جست‌وجو کنید.
طبس همان شهری است که از آن به عنوان عروس کویر ایران یاد میکنند، این شهر قدمتی تاریخی داشته و ازاینرو جاذبههای گردشگری زیادی را میتوانید در آن بیابید که خانههای گبر و یا صخرهایی یکی از آنها است. این شهر در گذشته جزیی از استان یزد بوده است اما در سال 1391 به استان خراسان جنوبی ملحق شد. این خانهها در دل کوهی به نام شتری و در منطقه کال دره بنا شدهاند و یا شاید بهتر باشد بگوییم که کندهکاری شدهاند.
نمای داخلی این خانههای صخرهایی به شکل قوس و طاقدیس است و بیانگر این است که صاحبان خانههای گبر مردمانی بوده‌اند که در ساخت و ساز بناهای خود به طور ویژهایی از قوس استفاده میکردند، به همین دلیل گفته میشود که قدمت این خانهها به دوران ساسانیان بازمیگرد چراکه استفاده از قوس در ساخت و ساز از وِیژگیهای بارز این دوره تاریخی است. از سویی دیگر تاریخ این گواهی را نیز میدهد که این خانههای صخرهایی متعلق به زرتشتیان باشد و ازهمینرو به آنها خانههای گبر گفته میشود.
نوع کندهکاری خانهها به گونهایی است که در نگاه اول به نظر حاصل فرسایش خاک است، اما با کمی دقت میتوان ردپای بشر و تیشه معماران را در آن یافت. برای مثال در قسمتهای مختلف خانههای گبر، جای دست و حفرههایی را میتوانید بیابید که برای بالا رفتن از آن استفاده میشده است. همچنین در این خانهها حفرههایی را مشاهده خواهیدکرد که از آن به عنوان راههای ارتباطی خانهها استفاده میشده است.
خانههای گبر، جان پناهی امن
خانههای گبر، از آن خانههایی نیست که بتوانید به راحتی وارد آن شوید و باید بدانید که دسترسی به آن دشواراست و نیاز به راهنما دارد. برهمین اساس گفته میشود که از این خانهها به منظور پناهگاه در زمان حمله دشمنان استفاده میشده است و از آنجا که در پیچ یک رودخانه بنا شدهاند، به محیط پیرامون خود کاملا تسلط و اشراف داشته، بدون آنکه دیده شوند. در این خانههای صخرهایی میتوانید پستوهایی را نیز بیابید که برای ذخیرهسازی مواد غذایی بسیار مناسب هستند و از آنجا که آبی گوارا نیز در آنها جریان دارد بهراحتی میتوان برای مدتی طولانی در آن زندگی کرد. این خانههای صخرهایی، شبیه حفرههایی در دل کوه است و هیچگونه جلب توجهی نمیکنند و می توانند بهترین جان پناه باشد. برخی منابع خانههای گبر را به عنوان محلی برای عبادتگاه زرتشتیان عنوان نمودهاند که مکانی برای چله نشینی آنها بودهاست.
اگر میخواهید وارد خانههای گبری شوید باید از طریق چاه ورودی که در ارتفاع دو متری از سطح زمین قرار دارد، عبور کنید. ارتفاع این چاه بین 7 تا 8 متر است که با استفاده از حفره و جای دستهایی که در آن تعبیه شده است می توان از آن بالا رفت. پس از آن به یک تالار می رسید که دو طرف آن دالان هایی وجود دارد و هر دالان نیز دارای چندین اتاق است.
خانههای گبری و راه های دسترسی به آن
برای رفتن به خانههای گبری طبس باید به منطقه ییلاقی و زیبای کال دره بروید که در 25 کیلومتری شرق طبس در میان رشته کوه شتری قرار دارد. جاده دسترسی به این منطقه زیبا آسفالت است و از کنار دریاچه سد نهرین و روستای توریستی خرو می گذرد. برای رسیدن به این خانهها باید کمی پیاده روی نیز انجام دهید، اما باید بدانید که برای رفتن به آنجا نیاز به همسفر و راهنمای خوب دارید. برای لذت بردن از سفر داشتن آدرس لازم است اما کافی نیست.
شرکت آفتاب کلوت، شما را به دیدن یکی از بهترین جاذبه های ایران زمین دعوت میکند. با تورهای گردشگری یک روزه و چند روزه آفتاب کلوت، میتوانید سفری جذاب، دیدنی و بهیادماندنی به نقاط مختلف ایران داشته باشید. کلوت تنها با یک کلیک شما را مهمان ایران خواهد کرد.