مکان: موزه فرش باکو
شاخصه: یک مجموعه موزه در باکو
باکو، پایتخت کشور جمهوری آذربایجان یکی از مهیج‌ترین مقاصد گردشگری در منطقه‌ی قفقاز به‌شمار میرود که دیدنیهای متنوع و متفاوتی را در خود جای داده است. موزه‌ی فرش باکوی آذربایجان یکی از پربازدیدترین بخشهای سفر به این کشور زیباست که هرگز نباید دیدن آن را از دست داد. این موزه مجموعهای بینظیر از 14 هزار شی ارزشمند از جمله فرش و زیورآلات و لباس و غیره را به نمایش میگذارد و به‌عنوان بزرگترین موزه‌ی فرش آذربایجان در جهان شناخته شده است.
ساخت موزه فرش باکو
حضور فرش در کشور آذربایجان به هزاره‌ی دوم پیش از میلاد باز میگردد. اما ساخت موزهای اختصاصی برای فرش در این کشور در اواسط قرن بیستم آغاز شد. به‌همین‌خاطر ساختمان مسجد جامع باکو واقع در بخش قدیمی باکو به موزه فرش اختصاص داده شد و اولین نمایشگاه موزه رسماً در سال 1972 افتتاح گردید. این موزه سپس به مرکز موزه‌ی سابق لنین منتقل و بعد به جهت توسعه و بهره‌برداری بیشتر در قلمرو پارک ساحلی مینی ونیز رفت. اهمیت این موزه چنان بود که به‌عنوان میراث ناملموس جهانی در یونسکو به‌ثبت رسید. بنیان‌گذار موزه، دانشمند برجسته‌ی آذربایجانی و هنرمند و معلم، «لطیف کاریموف» است که آثاری از او در این موزه به چشم میخورد. معماری موزه‌ی فرش باکو به شکل یک فرش لوله شده و کاملاً منحصربه‌فرد است که در سال 2008 تکمیل و در سال 2014 افتتاح شد.
مجموعههای موزه فرش باکو آذربایجان
موزه فرش باکو دارای هفت مجموعه‌ی مختلف است: مجموعه‌ی فرشهای مسطح، مجموعه‌ی فرشهای کرک‌دار، مجموعه‌ی محصولات فرشی، مجموعه‌ی ظروف فلزی، مجموعه‌ی بافتهها و لباسهای محلی، مجموعه‌ی ظروف سرامیکی، شیشه ای، چوبی و کاغذی و مجموعه‌ی زیورآلات.
مجموعه فرشهای مسطح
فرشهای مسطح مجموعهای از زیراندازها هستند که در آن هیچ پرزی وجود ندارد و هر دو روی آن قابل استفاده است. در این بخش از موزه بیش از 650 فرش مسطح از جمله قالیچه، جاجیم، پلاس، گلیم، زیلو و غیره به چشم میخورد که مربوط به قرن‌های هجدهم تا بیستم میلادی هستند.
مجموعه فرشهای کرک دار
این مجموعه بخش اصلی موزه‌ی فرش باکو را تشکیل میدهد که در آن مجموعهای گران‌بها از 2323 تخته فرش مربوط به قرون هفدهم تا بیستم میلادی به نمایش گذاشته شده است. یکی از قدیمیترین این فرشها در این مجموعه، فرش آژداهالی یا اژدها است که به قرن هفدهم باز میگردد. هم‌چنین فرش تبریز متعلق به قرن هفدهم از مدرسه‌ی فرش تبریز نیز در این بخش از موزه نگهداری میشود. این قطعه فرش درواقع قدیمیترین فرشی است که از تبریز به باکو فرستاده شده است و به نام فرش شاه عباسی شناخته میشود.
مجموعه محصولات فرشی
در این بخش از موزه حدود 1633 قلم لوازم و پوشاک به‌نمایش گذاشته شده است که به‌جای استفاده از پارچه از بافتههای فرش در طراحی آن‌ها استفاده شده است. برخی از اقلام به نمایش گذاشته شده در این بخش که به قرن نوزدهم تا بیستم میلادی باز میگردند کیفهایی به نامهای چوال، گشیدن، خورجین، هیبا و غیره است که هر یک کاربرد خاصی در زندگی مردم داشته‌اند.
مجموعه ظروف فلزی
جالب است بدانید این موزه تنها به نمایش فرش و قالیچه اختصاص ندارد؛ بلکه در آن مجموعه ظروف فلزی متعلق به قرون نوزدهم و بیستم میلادی نیز به نمایش گذاشته شده است. از جمله ظروف فلزی که در این بخش از موزه‌ی فرش باکو نگهداری می شود انواع کوزه، پارچهای بزرگ و کوچک، سطلهای مسی، بشقاب، قابلمه، گلابدان و غیره است.
مجموعه بافتهها و لباسهای محلی
در این بخش میتوانید با نوع پوشش مردم محلی باکو و آذربایجان مربوط به قرن نوزده تا بیستم میلادی آشنا شوید. این مجموعه شامل 1200 تکه پوشاک زنانه و مردانه مردم آذربایجان از جمله دامن، چوقه (بالاپوش مردانه)، شلوار، چادر و غیره است. قدیمیترین شی این بخش، تکه پارچهای مربوط به قرن دوازده میلادی است که در کاوشهای باستان‌شناسی نخجوان یافت شد.
مجموعه ظروف سرامیکی، شیشه‌ای، چوبی و کاغذی
در این موزه میتوانید شاهد برخی از قدیمیترین اشیای موزه از نقاط مختلف آذربایجان باشید. یکی از بخشهای جالب توجه این موزه طراحیهای اولیه‌ی «لطیف کریموف» است که دیدن آن‌ها خالی از لطف نیست.
مجموعه زیورآلات
در این بخش از موزه‌ی فرش باکو، گنجینهای ارزشمند از زیورآلات مخصوص بانوان آذربایجانی در قرن نوزدهم تا بیستم میلادی به‌چشم میخورد. از جمله اشیای قابل توجه دیگر، حرز سینه برای جلوگیری از چشم زخم، قرآن‌های کوچک و پولهای صدقه، سرمه‌دانهای جواهرنشان و شیشههای عطر است.
در سفر خود به باکو هرگز بازدید از این موزه‌ی گران‌بها را از دست ندهید. کلوت در سفر به باکو همسفر شما خواهدبود.