مکان: شهر تاریخی عَقدا
شاخصه: روستایی با قدمت 6000 ساله
در 40 کیلومتریِ شمال غربیِ استان یزد، شهری قرارگرفته که قدمتی 6000 ساله را مال خود کرده است. عَقْدا نام شهری کهن به پهنای تاریخ است و زیبایی و جذابیت کمنظیر آن تاحدیست که پتانسیل تبدیل شدن به یک جاذبهی جهانی را داراست. شهر عقدا کنار جادهی اصلیِ نایین به اردکان واقع شده و یکی از توابع شهرستان اردکان است.
عقدایی که امروز در منطقهای کویری قرارگرفته، هزاران سال پیش، محل قرارگرفتن دریایی با نام دریای ساوه بوده است و شهرهای یزد، اراک، ساوه و همدان، ساحل این دریا بودهاند. شیبِ امروز منطقهی عقدا و فسیلهایی که در این منطقه کشف شدهاند شواهدی بر اثبات همین موضوع است.
نام عقدا در برخی از کتابها و اسناد تاریخی استان یزد آمده و به این دلیل، موردتوجه عدهی زیادی از بازدیدکنندگان و گردشگرانی است که یزد را بهعنوان مقصد سفر خود انتخاب میکنند. درمورد دلیل نامگذاری این شهر، دو روایت سر زبانها وجود دارد؛ یکی اینکه «عقدار» نام یکی از سرهنگان یزدگرد بوده و به این سبب نام شهر را عقدا گذاشتهاند؛ داستان دوم این است که حضور خواجه نصیرالدین طوسی در این شهر و توجه او به ناامنی شهر عقدا که دلیل آن، نبود حصار و دیوار دفاعی در شهر بود، موجب طراحی و ساخت دیوار و حصاری در برابر تجاوز راهزنها و دزدان گشت. پس از آن که ساخت دیوار به پایان رسید، به تصمیم خواجه نصیرالدین تنها کسانی در شهر ماندند که به دین اسلام ایمان آوردند. درنهایت در یک شب، عقد چندین دختر و پسر تازه مسلمان شده برگزار شد و به همین دلیل، از آن روز، نام شهر را عقدگاه گذاشتهاند که بعدها به عقدا تغییر پیدا کرد.
قدمت عقدا و وجود بناهای بسیاری که تاریخ کهن این شهر را به رخ هر گردشگری میکشانند موجب شده عدهی زیادی از دور و نزدیک برای دیدن مساجد، کاروانسراها و خانههای قدیمی عقدا به این قسمت از یزد بیایند. از حصار خواجه نصیر گرفته تا مسجد جامع که گرمخانه و ایوان باصفای تابستانی دارد و قلعهی سام، چاپارخانه، کاروانسرای حاج ابوالقاسم رشتی که به سبک کاروانسراهای دورهی شاه عباس ساخته شده همه و همه از دیدنیترینهای عقدا هستند که نباید تماشای این همه زیبایی را از دست داد.
یکی دیگر از مهمترین نقاطی که در شهر عقدا باید به دیدن آن بروید، مسجد هلاکو نام دارد؛ بنایی دو طبقه که طاقهای زیبا و منحصربهفردی داشته و به باور تاریخنویسان عقداشناس به دورهی صفویه برمیگردد. این بنای تاریخی در دههی 80 هجری خورشیدی بهعنوان یک اثر ملی و تاریخی بهثبت رسیدهاست.
پهنهی زیبا و خشتی عقدا، علاوهبر دیدنیهای مشهور تاریخی که هریک شما را به عمقی از تاریخ میبرند محصولات کشاورزی ویژهای دارد. گل سرسبد کشاورزی عقدا، انار کمنظیر و جذاب این شهر است که طرفداران زیادی دارد. غیر از انار شما میتوانید از گیاهان دارویی خودرو و صنایع قالیبافی، سبدبافی و جاروبافی عقدا سوغات ببرید.